Nieuw advies aan regering, herstart grootschalige warmte aanleg zo makkelijk nog niet

In de aanloop naar 2030 streeft Nederland ernaar 30% van alle woningen aan te sluiten op collectieve warmte als onderdeel van haar klimaatdoelen. Echter, de beoogde uitbreidingen van warmtenetten liepen vast, wat aanleiding gaf tot het aanvragen van een cruciaal advies door klimaatminister Sophie Hermans.

Advies: koop bestaande netwerken op

Het advies, opgesteld door de onafhankelijke verkenner Frans Rooijers, van 1999 tot 2024 algemeen directeur van CE Delft, kwam te midden van groeiende frustraties over stijgende kosten en samenwerkingsproblemen, zoals blijkt uit de situatie in Amsterdam waar een samenwerking tussen woningcorporaties, de gemeente en Vattenfall spaak liep. Rooijers stelt voor dat de rijksoverheid commerciële warmtenetten opkoopt om de verduurzaming weer op gang te brengen, met name door bedrijven zoals Vattenfall, Eneco, en Ennatuurlijk van hun netwerken te ontlasten​

Belangenconflict gemeenten?

​Een van de kernproblemen bij de uitbreiding van warmtenetten is de potentieel conflicterende rol van gemeenten. Door de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie zijn gemeenten bevoegd om wijken van het gas af te halen. Tegelijkertijd kunnen zij mede-eigenaar worden van warmtebedrijven, wat financiële belangen met zich meebrengt gezien de monopolistische aard van deze bedrijven. Dit werpt vragen op over belangenvermenging en de transparantie van besluitvormingsprocessen​.

VvE's

Voor Verenigingen van Eigenaren (VvE's) is deze situatie van bijzonder belang. De aanleg van warmtenetten en de transitie weg van gas kunnen significante financiële en operationele implicaties hebben voor VvE's, die vaak worstelen met de complexiteit en kosten die dergelijke projecten met zich meebrengen. Het is cruciaal dat VvE's betrokken worden bij het planningsproces en toegang krijgen tot duidelijke informatie en ondersteuning.

Tijd dringt

De tijd dringt om de impasse te doorbreken, aangezien de aanleg van alternatieve verwarmingssystemen zoals hybride warmtepompen een rendabele aanleg van nieuwe warmtenetten in de toekomst zou kunnen belemmeren. De aanbevelingen van Rooijers suggereren een actieve rol voor de overheid om deze knelpunten aan te pakken en de verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad te bespoedigen.

In een tijd waarin de energietransitie urgenter wordt, staat Nederland voor de uitdaging om de balans te vinden tussen de belangen van burgers, overheden en de private sector. Hoe de regering op deze adviezen reageert, zal cruciaal zijn voor de haalbaarheid en het succes van de nationale klimaatdoelen.